پروین فرشچی روز جمعه درگفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: بعد از لازم الاجرا شدن قانون آب توازن كشتی ها ازسوی كنوانسیون مدیریت آب توازن، اكنون این قانون از هفته آینده در كشور لازم الاجرا می شود.
وی بیان داشت: شكل دیگری از آلودگی دریا كه به سادگی نمی توان آنرا در ردیف انواع دیگر آلودگی ها طبقه بندی كرد، تغییر در ساختار ژنی اكوسیستم های آبی از طریق انتقال عمدی یا غیر عمدی گونه های غیر بومی موجودات زنده به اكوسیستم های دریایی است و این امر موجب شده تا بسیاری از گونه های آبزی به مناطق خارج از زیستگاه اصلی خود انتشار یابند و تهدید جدی برای گونه های بومی محسوب شود.
به گفته وی، آب توازن كشتی ها به طور گسترده عامل انتقال غیرعمدی ارگانیسم های زنده در بین اكوسیستم های دریایی محسوب می شود. ورود گونه های تازه وارد به اكوسیستم های جدید در درجه اول ساختار شبكه غذایی محیط را به طور گسترده ای تغییر داده و موجب كاهش تنوع زیستی دریا را فراهم می كند.
وی ادامه داد: نتیجه نهایی چنین وضعیتی ایجاد تغییرات اساسی در ذخایر ژنی دریا خواهد بود. از سوی دیگر این پدیده تهدید جدی برای مناطق آبزی پروری ساحلی كه در نزدیكی مسیرهای كشتیرانی قرار داشته باشند، محسوب می شود و این مناطق درمعرض بالاترین شانس دریافت بیماری از طریق پاتوژنهای منتقل شده بوسیله آب توازن كشتی ها قرار دارند. در مناطقی نیز مشاهده شده است انتقال عامل برخی بیماریهای انسانی و شیوع گسترده آنها در بین مردم ساكن در نواحی ساحلی از طریق جابجایی پاتوژنها توسط آب توازن صورت پذیرفته است
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار كرد: یكی از تهدیدات زیست محیطی خلیج فارس و دریای عمان ورود گونه های غیر بومی از طریق آب توازن كشتی ها است كه باید مدیریت شود.
به گفته وی آب توازن با هدف حفظ تعادل كشتی ها در زمان بارگیری در مقصد از دریچه های مخصوص این كار رها می شود.
وی تاكید كرد: سالانه حدود ۴۰ هزار فروند كشتی در خلیج فارس تردد می كند كه با توجه به شرایط خاص این حوضه آبی مبنی بر عمق كم و نیمه بسته بودن، رعایت ملاحظات زیست محیطی برای جلوگیری از آلودگی و ورود گونه های غیر بومی مهاجم بسیار جدی است.
فرشچی گفت: حداكثرعمق خلیج فارس بین ۹۰ تا ۱۰۰ متر است كه در اطراف جزیره تنب بزرگ، ابوموسی، لاوان و فارسی به حدود ۳۰ متر می رسد، همچنین بیش از هزار و ۶۰۰ گونه ماهی (حدود ۵۰۰ گونه در خلیج فارس و هزار و ۱۴۲ گونه در دریای عمان) ۱۵ گونه میگو، ۱۰ گونه پستاندار دریایی، ۵ گونه لاك پشت دریایی و بیش از ۹۰ گونه پرنده و تنوع بسیار زیادی از پلانگتون ها در آن دیده می شود از این رو حفاظت از آن الزامی است.
وی ادامه داد: تخلیه آب توازن كشتی ها مشكلاتی را برای عرصه های آبی بزرگ و مهم مانند خلیج فارس ایجاد می كند براین اساس ایران تنها كشور در منطقه است كه به كنوانسیون مدیریت آب توازن كشتی ها پیوسته است كه این مساله گام مثبتی برای مقابله با این معضل زیست محیطی و كنترل آن خواهد بود.
فرشچی گفت: سازمان دریانوردی مرجع كنوانسیون مدیریت آب توازن كشتی ها در ایران است كه سازمان حفاظت محیط زیست با آن همكاری های خوبی دارد.
وی افزود: بر اساس این قانون كشتی ها موظف هستند تا آب توازان خود را قبل از ۲۰۰ مایلی ساحل تخلیه كنند و سازمان دریانوردی بر اجرای آن نظارت دارد.
فرشچی ادامه داد: سازمان حفاظت محیط زیست نیز بر نمونه برداری از آب توازن برای شناسایی گونه های غیر بومی و وجود آلودگی نفتی نظارت دارد چون آب توازن مقداری به نفت نیز آلوده است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: كشتی های ساخت جدید همگی سیستم تصفیه دارند و كشتی های قدیمی تا دو سال آینده فرصت دارند به این سیستم مجهز شوند.
*** عروس دریایی گونه مهاجم نیست
فرشچی اظهار كرد: چندی پیش گزارشی از ورود یك گونه عروس دریایی غیر بومی به آبهای خلیج فارس رسیده بود كه بررسی ها نشان داد این گونه مهاجم نیست.
وی تاكید كرد: قطعا در آب توازن كشتی ها گونه های مختلف بومی و غیر بومی وجود دارد اما مساله مهم بودن یا نبودن شرایط برای مهاجم شدن آنها است كه تاكنون گزارشی مبنی بر مهاجم شدن گونه ها ارائه نشده است.
